Werken rond pesten in de godsdienstles - deel 2

Christendom en pesten : wat zegt de Bijbel over pesten?

We vinden het woord “pesten” niet letterlijk terug in de Bijbel. Maar dat betekent niet dat we geen nuttige informatie over het thema pesten terugvinden in de Bijbel. De Bijbel zegt juist heel veel over pesten!

Christelijke ouders zouden de volgende passages uit de Bijbel kunnen aanhalen:

Matteus 5:38-39
Jullie hebben gehoord dat gezegd werd: een oog voor een oog en een tand voor een tand. En ik zeg jullie je niet te verzetten tegen wie kwaad doet, maar wie je op de rechterwang slaat, ook de linkerwang toe te keren.

en Matteus 5:43-45
Jullie hebben gehoord dat gezegd werd: Je moet je naaste liefhebben en je vijand haten. En ik zeg jullie: heb je vijanden lief en bid voor wie jullie vervolgen, alleen dan zijn jullie werkelijk kinderen van je Vader in de hemel.

Betekent dit dat een christen als hij gepest wordt, zich niet mag verdedigen? Moet een christen het pesten lijdzaam ondergaan? Neen, natuurlijk niet!

In Johannes 18:22-23 staat Jesus voor de hogepriester die hem ondervraagt over zijn leerlingen en over zijn leer:
Toen Jezus dat zei gaf een van de dienaren die erbij stonden, hem een klap in het gezicht: Is dat een manier om de hogepriester te antwoorden? Jesus zei: Als ik iets verkeerds gezegd heb, zeg dan wat er verkeerd was, maar als het juist is wat ik heb gezegd, waarom slaat u mij dan?

In deze passage verdedigt Jezus zichzelf met woorden én hij confronteert de pester door een verklaring te eisen voor zijn onrechtvaardige behandeling.

Wat bedoelt Jezus nu werkelijk? Hij wil dat zijn volgelingen niet geweld gaan beantwoorden met geweld. Jezus’ volgelingen moeten zich niet laten leiden door wraakgevoelens wanneer ze gepest worden. Wij mogen ons verdedigen tegen pestgedrag en onrecht maar de manier waarop we dit doen moet correct zijn. Zelfverdediging is niet hetzelfde als wraak. We kunnen onszelf verdedigen zonder diegene die ons onrecht aandoet te misbruiken of te vernederen.

In o.a. spreuken 25:28 vinden we het volgende: Iemand zonder zelfbeheersing is als een stad waarvan de muur is geslecht. Dit is alweer een ander voorbeeld uit de Bijbel dat we ons niet mogen laten leiden door wraak maar dat we op een rustige, niet-agressieve manier onze pester moeten confronteren.

De Bijbel leert ons ook om zoveel mogelijk pestgedrag uit de weg te gaan: Spreuken 17:14 Wie een ruzie begint, ontketent een stortvloed; staak de strijd voordat hij losbarst. En ook Spreuken 15:1 Een vriendelijk antwoord doet woede bedaren, krenkende woorden wakkeren toorn aan.

Christenen moeten proberen zoveel mogelijk uit de buurt te blijven van mensen met de neiging tot pesten. Wanneer de pester echter volhardt, kan het nodig zijn om voor jezelf op te komen met woorden. Kies een moment dat jijzelf kalm bent, kijk de pester in de ogen en spreek op een beheerste toon. Zeg hem dat je het niet fijn vindt wat hij doet. Zeg hem dat zijn gedrag niet grappig is maar kwetst. Maar ga niet over tot verwijten. Weersta de verleiding om terug te vechten met fysiek geweld (schoppen, slaan, duwen, enz). Dit zegt de Bijbel in Psalmen 37:8 Wind je niet op, laat je woede varen, erger je niet, dat brengt maar onheil. Agressieve reacties hebben de neiging om situaties te intensiveren en tot meer geweld te leiden. Bevecht wrede woorden niet met meer wrede woorden.

Spreuken 3, vers 4, 5 en 6 zegt ook nog het volgende: God en de mensen zullen je genegen zijn en je zult waardering ondervinden. Vertrouw op de Heer met heel je hart. Denk aan hem bij alles wat je doet, dan baant hij voor jou de weg.

We moeten vertrouwen in God en leven volgens de regels die hij ons gegeven heeft. De belangrijkste regel is “heb elkander lief”. Ons geloof biedt ons een pakket van waarden en normen aan dat ons helpt het onderscheid te maken tussen goed en kwaad. Wanneer we allemaal zijn geboden gaan volgen, wordt het samenleven zoveel mooier.

Wat heb ik nu geleerd uit het lezen en behandelen van bovenstaande bijbelfragmenten?

Het doel van dit onderdeel was na te gaan wat het christelijke geloof ons leert over pesten. Ik was verrast dat de 2000 jaar oude bijbelteksten, die door sommige sceptici beschouwd worden als “niet meer van deze tijd”, ons nog steeds een boodschap en leiddraad bieden. Gelovige mensen kunnen nog steeds het voorbeeld van Jezus volgen om problemen – zoals pesten – op een positieve manier aan te pakken.

Het inzicht dat ik verworven heb, is dat er van een christen niet verwacht wordt om pestgedrag lijdzaam te ondergaan. Een christen mag en kan zich verdedigen als hij onredelijk wordt behandeld. Echter de manier waarop hij op dit onrecht reageert, bepaalt of hij handelt volgens het voorbeeld dat Jezus ons gegeven heeft. Jezus heeft ons geleerd dat God van mensen houdt en dat wij op onze beurt van onze medemens moeten houden, ook van diegenen die ons kwaad willen doen. In de eerste plaats moet een christen proberen om pesters zoveel mogelijk uit de weg te gaan. Door altijd en iedereen vriendelijk en correct te bejegenen kunnen we in sommige gevallen pesters ontmoedigen ons uit te kiezen als slachtoffer.Wanneer we toch geconfronteerd worden met pestgedrag is de beste aanpak een gesprek aan te gaan met de pester waarin we op een rustige, beleefde manier ons standpunt kunnen verwoorden. We mogen ons zeker niet laten verleiden om te gaan schelden of om geweld te gebruiken. Dit zorgt er alleen voor dat de situatie escaleert. Lukt ook deze aanpak niet, kunnen we een vertrouwelijke persoon aanspreken die ons kan helpen een einde te maken aan het pesten.

Het is door het gebed en het lezen van de Bijbel dat God ons kan vertellen hoe we andere mensen moeten behandelen en hoe we het best omgaan met onze problemen. Bidden kan een geweldige bron van troost en kracht zijn. God kan mensen op onze weg zetten die ons kunnen helpen. Ons geloof kan ons helpen een oplossing te vinden voor problemen zoals pestgedrag.


Bronnen:
http://www.verticalthought.org/issues/vt21/school-bullies.htm
http://www.cbn.com/family/parenting/coughlin_bully1.aspx
De Bijbel: Oude en Nieuwe Testament
Pesten verpest ‘t (ISBN 90-71813-17-7)